İlişkilerde Etkili Çarpan: Güven
Güven, bir başkasının niyetlerine ve davranışlarına ilişkin olumlu beklentilere dayalı olarak savunmasızlığı kabul etme niyetini içeren psikolojik bir durumdur.
GE CEO’su Jack Welch şöyle der güven için “Hissetiğiniz an ne olduğunu bilirsiniz.”
“Bir bebeğin havaya atıldığında, tutulacağına dair olan inancıdır.” Diye tanımlıyorum ben de güveni. Havaya atıldığında kıkır kıkır gülen, düşme korkusu olmayan bebeğin onu havaya atan kişiye duyduğu his, onunla kurduğu güçlü bağ…
Güven, insan ilişkilerinin temel taşıdır ve ilişkilerin kalitesini belirleyen kritik bir çarpan rolü oynar. Güvenin olmadığı bir ilişki, matematiksel olarak sıfırla çarpmaya benzer; ne kadar uğraş verilirse verilsin, sonuç daima sıfır olacaktır. Bu nedenle güven, ilişkilere anlam ve güç katan temel unsurdur.
Güven İnşa Etmenin Yolları
Güven oluşturmak ve sürdürmek için dikkat edilmesi gereken temel unsurlar şunlardır:
- Açık, Net ve Dürüst İletişim: Taraflar arasında net ve açık bir iletişim kurulması, dürüstlükle duyguların paylaşılmasıdır. Bu, yanlış anlamaları azaltır ve ilişkinin sağlam temellere oturmasını sağlar.
- Saygı Göstermek: İlişkideki her iki tarafın da birbirine saygı göstermesi, güven ortamını oluşturur ve kişilerin değer gördüğünü hissetmelerini sağlar.
- Saydamlık: Gizlilikten uzak durmak ve şeffaf davranmak, karşılıklı güvenin temel taşlarından biridir.
- Önce Dinlemek: Karşı tarafı etkin şekilde dinlemek, anlaşılmak ve önemsendiğini hissetmek açısından kritik bir güven unsurudur.
- Sadakat Göstermek: Sadakat, ilişkide istikrar ve bağlılığı temsil eder ve güven duygusunu derinleştirir.
- Ortak Değerlere Sahip Olmak: Ortak değerlere sahip olmak, ilişkinin temeline sağlam bir zemin oluşturur ve uzun vadede güvenin korunmasını sağlar.
- Sözünü Tutmak: Verilen sözlerin tutulması, kişinin güvenilirliğini doğrudan etkiler.
- Hataları Telafi Etmek: Yapılan hataların sorumluluğunu almak ve onları telafi etmek, güvenin yeniden tesis edilmesine yardımcı olur.
- Güven Duymak: Güveni sadece beklemek değil, aynı zamanda karşı tarafa da güven duymak ilişkiyi güçlendirir.
- Tutarlılık: Kişilerin davranış ve tutumlarında tutarlı olması, öngörülebilirliği artırarak karşı tarafın güvenini kazanmasına yardımcı olur.
- Hesap Verebilir Olmak: Yapılan eylemler ve alınan kararlar konusunda sorumluluk alabilmek güveni güçlendirir.
- Beklentilere Açıklık Getirmek: Tarafların birbirlerinden beklentilerini açıkça ifade etmeleri, ilişkiyi güçlendirir.
- Empati: Karşı tarafın duygularını anlayarak hareket etmek, güven ortamının oluşmasını kolaylaştırır.
Güveni Sarsan Faktörler
Güvenin sarsılmasına neden olan temel faktörler:
- Yalan söylemek ve şeffaflıktan uzaklaşmak
- Verilen sözleri tutmamak
- Sadakatsizlik
- Tutarsız davranmak
- Gizli ajandaların varlığı
- Empati eksikliği
- Sürekli eleştirel ve suçlayıcı bir tutum sergilemek
- Yüksek egolu olmak
Güveni Yeniden İnşa Etmek
Güveni yeniden kazanmak zor ancak mümkündür. Bu süreçte yapılması gerekenler:
- Hataları kabul etmek ve açıkça özür dilemek
- Yapılan hataların sorumluluğunu alıp telafi yolları aramak
- Tutarlı ve şeffaf davranmak
- Karşı tarafın duygularına empatiyle yaklaşmak
- Açık ve sürekli iletişimi sürdürmek
Güven ve Liderlik
Liderlik, büyük ölçüde güven üzerine kurulur ve sürdürülebilir bir liderliğin temeli karşılıklı güven ortamıdır. Araştırmalar, güven temelli liderlerin yönettiği ekiplerde çalışan bağlılığının ve iş performansının yüksek olduğunu göstermektedir.
Gallup araştırmalarına göre, çalışanların liderlerine duyduğu güven, iş performansını %76 oranında artırabilmektedir. Liderler tutarlı ve şeffaf davranarak, verdikleri sözleri tutarak ve çalışanlarının beklentilerine açıklık getirerek güven inşa ederler. Ayrıca, liderlerin empati kurabilmesi ve hesap verebilir olması ekiplerinin bağlılığını artırır ve kurum içi sadakat ortamı yaratır.
Güvenilir liderlik, iş birliği, yenilikçilik, yaratıcılık ve yüksek performansın temelini oluşturur ve kurum kültürünün sürdürülebilirliğine büyük katkı sağlar.
İlişkilerde Güven
Güven üzerine inşa edilen ilişkilerde taraflar kendilerini güvende hisseder ve ilişkide daha derin ve samimi bağlar oluşur. Bu ortam, sorunlara yapıcı ve çözüm odaklı yaklaşılmasını sağlar ve kişisel gelişim için elverişli bir ortam oluşturur.
Aynı zamanda profesyonel yaşamda da güven veren, güvenen, güvenilen, güven duyulan, güven ortamı yaratan liderlerin varlığı, takım çalışması ve organizasyon başarısı için kritik bir faktördür.
Güven, ilişkilerin kalbi gibidir ve titizlikle korunmalıdır. Güvenin kazanılması zaman alırken, kaybedilmesi bir anlık bir hatayla mümkün olabilir. İlişkilerde güven inşa etmeye yapılan yatırım, kalıcı ve güçlü bağlar oluşturmanın en önemli adımıdır.
Tülay Bartın Kaya
Eğitmen, Danışman, Koç, Mentor
Tülay, Uludağ Üniversitesi İ.İ.B.F İşletme Bölümü’nden 1997 Yılında bölüm üçüncüsü olarak mezun oldu. Profesyonel iş hayatına Bristol-Myers Squibb Inc.’de Tıbbi Satış Temsilcisi olarak başladı. 2006 Yılında Türkiye’de bir start-up biyoteknoloji şirketi Actelion’a Nadir Hastalıklar alanında Bölge Satış Yöneticisi olarak geçti ve 2007 yılından itibaren de Satış Müdürü olarak çalıştı. 2007 - 2023 yılları arasında ilaç sektöründe farklı tedavi alanlarında satış takımları yöneterek, yeni takım oluşturma, yüksek performanslı takım gelişimi, Key Account Management bakış açısı ile müşteri yönetimi, stratejik bakış açısı ile müzakere ve iletişim becerileri, çalışan gelişimi yolculuğu, çalışan deneyimi oluşturma gibi konularda uzmanlaşmıştır. 2019 Yılından beri ICF Akredite Profesyonel Koç olan Tülay, 15 yıllık takım yönetimi ve 25 yıllık satış bilgi birikimi ve deneyimini, koçluk ve mentorluk becerileri ile birleştirerek Indus Consulting'de eğitimler vermekte ve danışmanlık yapmaktadır.