Anlatmak Eğitim Değildir
Alanın küresel ölçekte enpopüler kitaplarından birisi: "Telling Ain't Training" kitabı. Kitap TEGEP'in ATD ile olan işbirliğinin somut çıktılarından birisi olarak Türkçe'ye kazandırıldı.
Biraz kitaptan bahsedelim.
İlk orijinal versiyonu 2001yılında çıkmış, dört adet "Değildir" serisinin ilk kitabı. Güncellenmiş, gözden geçirilmiş ve genişletilmiş şekilde 2011 yılında ikinci baskısı çıkıyor. İlk basıldığı andan beri alanın en çok satan kitapları arasında. Yine ilk andan beri kitabı merkeze alan birçok çalıştay, etkinlik, konferans düzenlendi. Kitap şu anda bile, yüksek değerlendirme ve memnuniyet puanları alıyor.
Peki nedir bu kitabı bu kadar popüler yapan?
Öncelikle kitapta pek yeni bir şeyin olmadığını söylemekte fayda var. Ancak kitabın başarısı, var olan bilgi birikiminin derlenme ve sunulma şeklinde yatıyor. İyi bir özet yapılmış, ama her bir konu ile ilgili ileri düzey bilgi ve kaynaklara da adres gösterilmiş. Bu yüzden kitabın kaynakça kısmı 50 sayfaya yakın; alan bazında açıklamalı olarak bir çok öneri var.Bu anlamda alanda yeni olan yada derinleşmek için oldukça iyi bir kaynak kitap.
Kitabı güçlü kılan diğer bir unsur da araştırma temelli olması. Aktarılan her bilgi olabildiğince delillendirilmiş, araştırma sonuçları ile desteklenmiş. Günün sonunda kitap aslında bir "tasarım" kitabı, iyi eğitimler hazırlamanın yolunu anlatıyor. Tasarım konusunda da farklı modeller var malum, burada basit ve kullanışlı bir model sunulmuş. Ağır kitap dilinde değil, bir miktar konuşma tarzında, bu da okumayı kolaylaştırıyor, yer yer eğlenceli. "Anlatmak Eğitim Değildir" ilkeleri de kitapta olabildiğince kullanılmaya çalışılmış.
Şunu da söylemekte fayda var.
Kitap 2011 yılında güncellenmiş ve o zaman teknoloji ile ilgili yeni bir bölüm eklenmiş. Bugün yeni bir baskısı olsa, özellikle teknoloji bölümü muhtemelen yeniden güncellenirdi. Teknoloji hakkında yazmanın zorluğu da burada. Yazıldığı andan itibaren eskimeye başlıyor. Fakat buna rağmen, özellikle teknolojiyi öğrenme sürecinde nasıl konumlandırmalı kısmı önemli. Tedarikçilerle nasıl anlaşmalı, teknoloji ile karma öğrenme, zemini olmayan efsaneler gibi konular halen geçerli. Diğer konularla ilgili de yenilikler var ama genel olarak kitap halen güncel, yol gösterici ve ilham verici…
Bir bakışta kitap özeti
Kitaba genel olarak bakarsak aşağıdaki gibi bir özet yapmak mümkün:
Sadece anlatmak yetmiyor da eğitimin eğitim gibi olması için ne gerekiyor? Öncelikle eğitim hazırlarken ve başkalarını geliştirirken hiç unutulmaması gereken 3 temel ilkeden bahsediyor.
- Tasarımda ve sunumda öğrenen özelliklerine ve hedeflerine odaklanılacak.
- Eğitimin mükemmel bir eğitim deneyimi olması için öğrenenlerin dönüşümü hedeflenecek.
- Eğitim gözlemlenebilir ve ölçülebilir bir performansla sonuçlanacak.
Bu ilkeler hiç unutulmadan işletilecek 5 adımlı tasarım modeli şöyle:
- Gerekçeyi netleştir: Eğitimin neden hazırlandığı herkes için net olsun.
- Amaçları tanımla: Eğitim sonunda varılmak istenen yer belli olsun ki tüm tasarım buna göre yapılabilsin.
- Deneyimi tasarla: Öğrenmenin gerçekleşmesi için gerekli aktiviteleri gerçekleştir ki belirlenen amaca ulaşılabilsin.
- Değerlendir: Gerekli ölçme değerlendirme araçlarını hazırla ve uygula ki amaçlara ne oranda ulaşıldığı bilinsin.
- Geri bildirim: Süreç ve sonuçları ile ilgili geri bildirim verin ki amaca ulaşıldı mı yoksa ek çaba gerekli mi öğrenen bilsin.
Bu süreci iyi işletmek için yetkin olunması gereken destekleyici ve tamamlayıcı bazı konular da da şunlar:
- Sinirbilim: Öğrenme beyinde nasıl gerçekleşir bilgisi tasarımcılara ve eğitmenlere önemli ışık tutuyor.
- Öğrenme Bileşenleri: Genel öğrenme yeteneği, önceden edinilmiş bilgi ve motivasyon öğrenmede çok etkili.
- Üst Biliş: Eğitimciler aynı zamanda öğrenme ve öğrenmeyi öğrenme alanında da ustalaşmalı ve yol göstermeli.
- Yetişkin Öğrenenler: Tasarımın yetişkinlerin öğrenme tercihleri ve özelliklerine uygun olarak yapılması önemli
- Bilgi Türleri: İfadesel ve yöntemsel bilgiyi anlamak; tasarımı, konu uzmanlarını ve öğrenme sürecini yönetmeyi kolaylaştırıyor.
- Eğitim Türleri: Alıcı, yönlendirici, rehberli keşif, araştırmacı türlere hâkim olmak ihtiyaca uygun strateji belirlemeyi sağlıyor.
- Aktiviteler: Kitapta eğitimlerde hemen uygulanabilecek 25 geliştirici ve eğlenceli aktivite örneği sunuluyor.
- Teknoloji: Teknolojinin öğrenme süreci içinde nereye ve nasıl konumlanması gerektiği konusunda fikir veriyor.
Kitabın içeriğinin kısa bir özeti bu. Bu konular bol örnekler ve ileri düzey kaynak örnekleri ile aktarılıyor.
Anlatmak Eğitim Değildir Çalıştayları
Derneğimiz Anlatmak Eğitim Değildir Çalıştayları da düzenliyor. Çalıştayda yukarıdaki bilgiler kısaca aktarılıyor, tartışılıyor, herkes bilgisini ve deneyimini paylaşıyor. Ama daha önemlisi buradaki ilkeler ve 5 adımlı modele göre eğitim tasarımları yapılıyor. O halde tüm meslektaşlarımızı, alana yeni giren arkadaşlarımızı, alanla ilgilenen dostlarımızı kitaba davet ediyoruz. Müsait olan ve uygulama deneyimi yaşamak isteyenleri de çalıştaylar bekliyoruz.
Eğitimler eğitim gibi olsun:)
TEGEP Kurucu Üyeleri arasındadır ve kurulduğundan bu yana yönetim denetleme ve kurulu üyeliği, yayın ve araştırma komitesi liderliği, ödül juri üyesi gibi rollerde Derneğe destek vermiştir. Halen Kurumsal ve bireysel eğitim araştırmalarında tasarım, analiz ve raporlama desteği vermektedir. Profesyonel yaşamına 1999’da Koç Grubu bünyesinde yer alan i.d.e.a.’da öğretim tasarımcısı olarak başlamıştır. 2004’te Koç Holding’e geçmiş ve 11 yıl boyunca KoçAkademi altında sistem ve program geliştirme çalışmaları yapmış ve grup şirketlerine destek olmuştur. 2015’ten itibaren kendi kurduğu Ledd şirketinde araştırma ağırlıklı ürün ve sistem geliştirme çalışmalarını yürütmektedir. Ledd tarafından geliştirilen kurumsal akademiler, öğrenme ve gelişim, öğretim tasarımı, öğrenme ve gelişim analitiği, kurumsal eğitmenlik, istihdam edilebilirlik çerçeveleri ile danışmanlık ve odit yapmaktadır. Yine Ledd tarafından geliştirilen Udepa isimli bireysel gelişim planlama sisteminin yönetimi yürütmektedir.